8) Αίτια, αιτιολογικές προτάσεις, παραδείγματα, αποτελέσματα

Μετατροπές

-Ορισμένες σκέψεις που έρχονται στο μυαλό μας καθώς γράφουμε, μπορούμε ανάλογα με το πώς μας διευκολύνει, να τις διατυπώσουμε άλλοτε έτσι και άλλοτε αλλιώς. Έτσι, μια αιτία μπορούμε να τη γράψουμε στο συλλογισμό που θα βάλουμε στην παράγραφό μας ή σαν αιτία, ή σαν αιτιολογική πρόταση ή σαν παράδειγμα. Ή ένα αποτέλεσμα μπορούμε να το παρουσιάσουμε σαν αιτία. Ας τα δούμε αυτά λίγο πιο αναλυτικά:

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Αιτία, αιτιολόγηση, παράδειγμα

-Μια αιτία μπορούμε να τη μετατρέψουμε σε αιτιολογική πρόταση.
(1) Πχ πρόταση με αιτία «η αιτία που έμαθε γράμματα είναι ότι πήγε στο σχολείο» μετατρέπεται στην αιτιολογική πρόταση: (2) «έμαθε γράμματα, γιατί πήγε στο σχολείο».

-Φυσικά, συμβαίνει και το αντίστροφο: μια αιτιολογική πρόταση μπορούμε αν μας διευκολύνει, να μετατρέψουμε σε πρόταση με αιτία.
Πχ «έμαθε γράμματα, γιατί πήγε στο σχολείο» μετατρέπεται σε: «αιτία που έμαθε γράμματα είναι ότι πήγε στο σχολείο».
 
-Μια αιτία ή αιτιολογική πρόταση μπορεί να μετατραπεί ορισμένες φορές σε παράδειγμα.
Πχ, «έμαθε γράμματα ο Πέτρος γιατί πήγε στο σχολείο», μετατρέπεται σε (3) «όταν πάει στο σχολείο ένα παιδί μαθαίνει γράμματα, παράδειγμα ο Πέτρος».

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
Α) Όταν μας ρωτούν με ποια μέθοδο είναι οργανωμένη μια παράγραφος, απαντάμε αυτό που βλέπουμε: πχ, στο πώς είναι οργανωμένη η παράγραφος (1), η απάντηση είναι ότι είναι με αίτια. Στο πώς είναι οργανωμένη η παράγραφος (2), η απάντηση είναι ότι είναι με αιτιολόγηση. Στο πώς η (3), η απάντηση είναι με παράδειγμα.
Β) Το πότε σε μια παράγραφο (σωστότερα, το πότε σε ένα συλλογισμό που βάζουμε σε μια παράγραφο) θα χρησιμοποιήσουμε μια αιτία ως αιτία ή ως αιτιολόγηση ή ως παράδειγμα, εξαρτάται από τη ροή του λόγου μας, από το πώς δηλαδή θα ξεκινήσουμε τον συλλογισμό.
Γ) Τα ίδια συμβαίνουν όταν οι αιτίες είναι περισσότερες από μια, οπότε μπορούμε αν θέλουμε να τις μετατρέψουμε και να τις παρουσιάσουμε στην παράγραφό μας ως αιτιολογήσεις, ή ακόμα ως παραδείγματα.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: αποτελέσματα ως αιτίες
Ένα αποτέλεσμα πάρα πολλές φορές αποτελεί αιτία για να προκληθεί ένα άλλο, επόμενο αποτέλεσμα. Έτσι μπορεί να έχουμε μια σειρά από αποτελέσματα που το ένα να αποτελεί αιτία για το επόμενο. Πχ:
- Έβρεξε, έριξε πολύ νερό, το νερό παρέσυρε το βράχο από το βουνό, ο βράχος έπεσε στη αυλή του σπιτιού μου και κατέστρεψε τον περίβολο.
> Σε αυτή τη σειρά με αποτελέσματα, που είναι σχετικά μεταξύ τους και όχι άσχετα, κάθε προηγούμενο αποτελεί αιτία για κάθε επόμενο αποτέλεσμα, μέχρι το τελευταίο όπου τελειώνει η σειρά.*  Έτσι λέμε: έριξε πολύ νερό γιατί έβρεξε καταρρακτωδώς, το νερό παρέσυρε το βράχο από το βουνό γιατί ήταν πολύ, ο βράχος έπεσε στην αυλή του σπιτιού μου και κατέστρεψε τον περίβολο γιατί τον παρέσυρε το νερό.

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
- Αν συνδυάσουμε τα όσα είπαμε στο πρώτο κεφάλαιο με εκείνα που αναφέραμε στο δεύτερο, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί πολλές φορές ένα αποτέλεσμα παρουσιάζεται ως αιτία: Πχ, ο περίβολος της αυλής του σπιτιού μου καταστράφηκε, γιατί έπεσε επάνω του ο βράχος (που κύλησε από το βουνό από το πολύ νερό της βροχής, που έριξε χθες η καταιγίδα).

========
>* Τα αποτελέσματα τα ονομάζουμε και φαινόμενα, οπότε μπορούμε να πούμε ότι για κάθε φαινόμενο αιτία είναι το προηγούμενο φαινόμενο. 
========

Τα ιστολόγιά μου

• Έκθεση Λυκείου (από τον Δ. Τσαμαρδίνο, Θεσσαλονίκη)         = για μαθητές   
• Μαθήματα για την έκθεση λυκείου                                             = για μαθητές
• θέματα για τις πανελλήνιες εξετάσεις                                          = για μαθητές  
• Συλλογισμοί
• είδη παραγράφων
• ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
• ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ (Δομή) ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ
• Κειμενικά είδη
• Προβληματισμοί φιλολόγων για το συλλογισμό κλπ
• Παραγωγή κειμένου, Λαθεμένη θεωρία
• A paragraph (η αριστοτελική άποψη)
• Λογική 2 (Logic 2)
• Αιτίες, αναγκαίες και επαρκείς

•