Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2011

13) Συνοπτικά, μερικές οδηγίες, και για τις πανελλήνιες

A) Τελικές οδηγίες

-Παρότι οι οδηγίες που πρέπει να δώσει κανείς για την έκθεση λυκείου δεν τελειώνουν ποτέ, δεν είναι άχρηστο να πούμε μερικές βασικές.
- Θα ξεκινήσω από λίγες παρατηρήσεις:
- Δεν νοείται να παίρνει ένας μαθητής βαθμό στην έκθεση (στο μάθημα δηλαδή της γλώσσας του, που τη χρησιμοποιεί από τότε που γεννήθηκε) κάτω από 16. Αν παίρνει κάτω από 16, τότε φταίει ότι πήρε στραβά το μάθημα αυτό, ότι επέδρασαν επάνω του διάφοροι ψυχολογικοί λόγοι που πρέπει πλέον να τους διώξει από μέσα του, ότι, τέλος, δεν έδωσε βαρύτητα σ’ αυτό το μάθημα και είναι καιρός τώρα στα 15 -17 του χρόνια να το προσέξει και να συμπληρώσει τις ελλείψεις του.
-Πώς συμπληρώνουμε τις ελλείψεις μας:
- Προσέχουμε οποιοδήποτε μάθημα. Τα μαθηματικά, μάς έλεγε ένας καθηγητής μας και είχε δίκαιο, δεν θα μας  κάνουν μαθηματικούς αν δεν είμαστε από τη φύση μας, θα μας διδάξουν όμως να σκεφτόμαστε μεθοδικά. Η φυσική και η χημεία θα μας δείξουν και θα μας διδάξουν ότι για κάθε φαινόμενο υπάρχει μια ή περισσότερες αιτίες, η χημεία μάλιστα που μας δείχνει ότι  με το συνδυασμό διάφορων υλικών παράγουμε ένα καινούργιο υλικό, μας υπενθυμίζει
ότι πρέπει και μπορούμε να συνδυάζουμε τις σκέψεις μας για να συμπεράνουμε, για να οδηγηθούμε, σε καινούργιες σκέψεις. Η Ιστορία μας δίνει ένα απέραντο υλικό για το τι συνέβηκε στο παρελθόν, αιτίες για γεγονότα και καταστάσεις, αρετές και ελαττώματα ατόμων και λαών, και μας φέρνει σε επαφή με τις βασικές αρχές του πολιτισμού μας (εις οιωνός άριστος: να φροντίζουμε την πατρίδα μας και τους συμπολίτες μας και γενικά τον πολιτισμό μας) κλπ, κλπ. Τα θρησκευτικά μάς ενημερώνουν για τις πανανθρώπινες αξίες (τι θα κερδίσει ο άνθρωπος αν κατακτήσει ολόκληρο τον κόσμο, αλλά χάσει την αξιοπρέπειά του, την υστεροφημία του, κτλ, κτλ)  Η Κοινωνιολογία τις βασικές αρχές και τους τρόπους της αλληλεγγύης. Και γενικά κάθε μάθημα έχει να μας προσφέρει κάτι πολύτιμο.
- Προσέχουμε τα διάφορα κείμενα, στεκόμαστε σε λέξεις που πρωτοσυναντάμε, βρίσκουμε τη σημασία τους με τη βοήθεια λεξικών και τις αποθηκεύουμε  στη φαρέτρα του προσωπικού λεξιλογίου μας (= στη μνήμη μας),  για να τις χρησιμοποιήσουμε στην κατάλληλη στιγμή. Οι λέξεις μας βοηθάνε να διατυπώνουμε τις σκέψεις μας και να μας καταλαβαίνουνε αυτοί που μας διαβάζουν ή μας ακούνε. Μας βοηθάνε δηλαδή να είμαστε σαφείς όταν επικοινωνούμε με τους άλλους.
- Εκτός από τις λέξεις, στεκόμαστε φυσικά και στον τρόπο της σύνταξης. Και ιδίως σε λογοτεχνικά έργα, για να αποκομίσουμε έστω ένα χιλιοστό της ικανότητας του λογοτέχνη. Πχ στη χρήση επιθέτων, παρομοιώσεων και σχημάτων λόγου.
- Στα διάφορα κείμενα με κοινωνικά θέματα που διαβάζουμε κάνουμε μέσα μας μια περίληψη για το τι μας λένε, για να το χρησιμοποιήσουμε αυτό στην έκθεση, είτε στον πρόλογο είτε στο κύριο μέρος είτε στον επίλογο.
- Αφήνουμε στην πάντα τον δευτερότερο είδος λόγου πειθούς που χρησιμοποιεί το συναίσθημα και την καταφυγή στο ήθος, γιατί δεν είναι κατάλληλο για την έκθεσή μας, και χρησιμοποιούμε τον πρωτεύοντα λόγο πειθούς, που ονομάζεται και αποδεικτικός λόγος, αυτόν δηλαδή  που περιέχει επιχειρήματα που στηρίζονται σε τεκμήρια και σε παραδεκτές από τον πολιτισμό μας αλήθειες, σε αυταπόδεικτες όπως λέμε αλήθειες.
- Εγκαταλείπουμε τις φοβίες και ενδυόμαστε την πεποίθηση ότι μπορούμε να γράψουμε καλή έως άριστη έκθεση. Γράφουμε λοιπόν με αυτοπεποίθηση και με νηφαλιότητα. Ναι, μπορούμε.

-(Ας μου επιτραπεί να αφιερώσω το παρόν μπλοκ στους καθηγητές που είχα στο 4ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, και συγκεκριμένα στη φιλόλογο Παναγιωτίδου στη τρίτη γυμνασίου, στον φιλόλογο Ζωγράφο στην τότε τετάρτη γυμνασίου, που ο καθένας με τον τρόπο του με βοήθησαν να γράφω καλές εκθέσεις, αλλά και στους μαθηματικούς που με δίδαξαν τη μεθοδολογία της σκέψης, τα ονόματα των οποίων δυστυχώς δεν θυμάμαι, πλήν ενός: του σεβαστού μου Χρηστάκη, που τον είχα στην τελευταία τάξη του εξατάξιου γυμνασίου).

B. (Προσθήκη 12/1/2012)
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ :
Θα προτρέψω τους μαθητές και ιδίως της γ΄ λυκείου, να δουν στο διαδίκτυο μπλοκ φιλολόγων όπου έχουν αναρτήσει τα θέματα των πανελληνίων εξετάσεων των προηγούμενων ετών (τα κείμενα και τις ερωτήσεις) και τις απαντήσεις που δίνουν στα ερωτήματα. Να διασταυρώσουν, μάλιστα, τις απαντήσεις που δίνουν  αυτοί και εκείνοι οι φιλόλογοι για να αποκομίσουν ευρύτερες γνώσεις και ευρύτερη άποψη. Πχ πώς έκανε την περίληψη ο ένας φιλόλογος και πώς ο άλλος, πώς κατάρτισε στο κείμενο των 500 λέξεων τον πρόλογο ή τον επίλογο ο ένας φιλόλογος και πώς ο άλλος.    
  
====== ΠΡΟΣΘΗΚΗ 9/9/2014: Στον ιστότοπο Keimena.gr κάτω από τον τίτλο Γενικές αρχές και τεχνικές υποδείξεις για την αξιολόγηση των γραπτών δοκιμίων των Γενικών Εξετάσεων, αναφέρονται οδηγίες ποια σημεία από μια έκθεση λυκείου είναι επιθυμητά και ποια ανεπιθύμητα. Προτρέπω τους μαθητές να ρίξουν μια καλή ματιά σ' αυτές τις οδηγίες και να γράψουν σε μια κόλλα από τη μια μεριά τα επιθυμητά και από την άλλη τα ανεπιθύμητα, αυτά δηλαδή που υποβαθμίζουν την έκθεση.
=========== 

Τα ιστολόγιά μου



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου